Zo moet je handelen bij reanimatie: een stappenplan

Wanneer iemand in jouw omgeving een hartstilstand krijgt, kan het moeilijk zijn om rationeel en rustig te handelen. Voor een paar ellenlange minuten heb je letterlijk iemands leven in je handen. Wanneer je weet hoe je moet handelen, is het makkelijker om terug te vallen in deze routine en de juiste keuzes te maken om een leven te redden. 

Stap 1: Klaarmaken

Is iemand buiten bewustzijn en vermoed je dat degene een hartstilstand heeft, dan is het belangrijk om direct 112 te (laten) bellen. Als je alleen bent met de persoon, bel je 112 en schakel je de luidspreker van je telefoon in terwijl je begint met reanimeren. Je moet dit zo snel mogelijk doen, omdat de eerste zes minuten cruciaal zijn nadat iemand het bewustzijn verliest. Als er een AED beschikbaar is, laat dan iemand anders deze halen, indien er meer mensen aanwezig zijn. Ben je alleen, haal dan de AED zelf op, mits deze snel voorhanden is. Als het niet veilig is om te reanimeren, bijvoorbeeld omdat de persoon gewond is, doe dit dan niet en bel alleen 112. Ook dat is hulpverlening.

Stap 2: Reanimeren

Wanneer moet je reanimeren? Leg de persoon op de rug, til het hoofd naar achter en luister naar de ademhaling. Als iemand bewusteloos is en geen ademhaling heeft, dan ga je reanimeren. Tijdens het reanimeren zul je zowel instructies van de AED ontvangen als van de 112-meldkamercentralist. De AED zal je verbaal begeleiden bij het aanbrengen van de elektroden. Sommige AED’s, zoals de Defibtech Lifeline View, hebben een videoscherm dat ook ondersteunt bij het gebruik van de AED. Het aanbrengen van de elektroden doe je op een blote, droge huid. Is de huid nat, droog deze dan zoveel mogelijk af. Het apparaat geeft zelf aan of er een schok nodig is, en zal je tevens uitleggen of en hoe je een hartmassage of beademing uitvoert. Bij een hartmassage duw je het borstbeen 5 à 6 centimeter in, 30 keer, opgevolgd door twee beademingen. Een reanimatie is niet voldoende om een leven te redden, het hartritme moet worden hersteld door middel van een defibrillatieschok. Dat is wat  een AED kan.

Stap 3: Wees niet te voorzichtig

Als het apparaat constateert dat het hart correct klopt, zal het geen schok toedienen. Je hoeft dus niet bang te zijn dat je per ongeluk een schok toedient. Als er meerdere hulpverleners aanwezig zijn, is het aan te raden om elke twee minuten van rol te wisselen tijdens het reanimeren, omdat dit erg vermoeiend is. Het is belangrijk om je niet al te veel zorgen te maken over de stevigheid van de patiënt of het risico op letsel. Het is zeer goed mogelijk dat je tijdens het geven van borstcompressies ribben breekt, ook als je het correct doet. Bedenk echter dat een gebroken rib minder ernstig is dan het risico dat de persoon niet meer wakker wordt. Wanneer het ambulancepersoneel ter plaatse is, moet je niet stoppen met reanimeren, maar doorgaan totdat zij aangeven dat je kunt stoppen.

Stap 4: Denk aan jezelf

Ongeacht de uitkomst van de hulpverlening, reanimeren is een ontzettend intensieve ervaring voor lichaam en geest. Er komen veel emoties en stress bij kijken, ook na de reanimatie. Het belang van nazorg mag daarom niet worden onderschat. Als je merkt dat je psychische klachten ervaart, zoals angst, depressie, of symptomen van posttraumatische stressstoornis (PTSS), is het belangrijk om hulp in te schakelen. Dit kan variëren van praten met een vertrouwde vriend of familielid tot het zoeken van professionele hulp bij een psycholoog of therapeut.